Πολλοί Αρχαίοι Έλληνες, από τους σπουδαιότερους άνδρες της αρχαιότητας, βίωσαν ένα τραγικό τέλος ως επίλογο της ζωής τους, όπως ο άσχημος και παράλογος θάνατος των αρχαίων μας τραγικών Αισχύλου και Ευριπίδη καθώς και του ιδιοφυούς μαθηματικού, φυσικού και μέγα εφευρέτη Αρχιμήδη.
Λένε πως ένας πρόωρος και σκληρός θάνατος είναι το επιστέγασμα, το συμπλήρωμα ενός μύθου. Άλλος από δολοφονία, άλλος από δυστύχημα, θυμίζοντάς μας το γεγονός ότι ένας θάνατος έχει πολλούς τρόπους και μπορεί όλη του τη σκληρότητα να την αναδείξει τη στιγμή του φευγιού σου. Πολλά πρόσωπα με τον τραγικό θάνατό τους, σφράγισαν την αθανασία τους και εξασφάλισαν μία θέση στην αιωνιότητα.
Ας δούμε τρεις τραγικού θανάτους τριών μέγιστων ανδρών της αρχαιότητας, οι οποίοι διαχρονικά σοκάρουν, στεναχωρούν αλλά και θλίβουν, δεδομένης της προσφοράς αυτών των ανθρώπων στην πνευματική κληρονομιά της ανθρωπότητας.
Ευριπίδης: Ένας εκ των πιο αδόκητων θανάτων είναι αυτός του μεγάλου μας τραγικού ποιητή Ευριπίδη, ο οποίος αναδεικνύει και το μέγεθος του φθόνου των ανθρώπων. Ο ίδιος κατασπαράχθηκε από μία άγρια αγέλη σκύλων, οι οποίοι φημολογούνται ότι αφέθηκαν από τους ίδιους τους εχθρούς του μεγάλου τραγικού ποιητή με σκοπό να τον κατασπαράξουν. Ο Ευριπίδης βρήκε τραγικό θάνατο στην Αρέθουσα της Μακεδονίας, όπου βρισκόταν προσκεκλημένος του βασιλιά Αρχέλαου, ο οποίος τον εκτιμούσε ιδιαίτερα. Ο θάνατός του δεν του επέτρεψε να παρουσιάσει την τραγωδία του "Βάκχαι", όπως και το έργο του "Αρχέλαος" στο οποίο εγκωμίαζε τον βασιλιά. Ο Αρχέλαος πένθησε το θάνατό του αποδίδοντας στον ίδιο βασιλικές τιμές, ενώ του ανήγειρε μεγαλοπρεπή τάφο που αποτέλεσε τόπο συνάντησης για τους θαυμαστές του. Άδοξος ο θάνατος για έναν εκ των τριών τραγικών ποιητών μας..
Αρχιμήδης: Ο άνθρωπος που έτρεχε γυμνός στους δρόμους αναφωνώντας «εύρηκα, εύρηκα» για τον περίφημο νόμο της άνωσης. Μία από τις σπουδαιότερες μαθηματικές ιδιοφυίες όλων των εποχών, ο οποίος έβαλε τις βάσεις για την Υδροστατική, τη Στατική και τη λειτουργία του μοχλού. Ο Αρχιμήδης βρήκε τραγικό θάνατο το 212 π.Χ, κατά τη διάρκεια του δευτέρου Καρχηδονιακού Πολέμου, από το ξίφος ενός στρατιώτη. Είναι λίγο πολύ γνωστή η ιστορία σύμφωνα με την οποία ο Αρχιμήδης σχεδίαζε στη γη μαθηματικούς υπολογισμούς όταν τον διέκοψε ένας στρατιώτης ζητώντας του να πάει να συναντήσει τον στρατηγό Μάρκελλο. Ο Αρχιμήδης συνέχιζε να είναι αφοσιωμένος στο μαθηματικό του σχέδιο προκαλώντας την οργή του στρατιώτη ο οποίος τον σκότωσε με το σπαθί του. Η περίφημη φράση του «μη μου τους κύκλους τάραττε» (μη μου χαλάς του κύκλους) είναι η τελευταία της ζωής του. Ο στρατηγός Μάρκελλος λυπήθηκε πολύ για τον άδικο χαμό του Αρχιμήδη, ευεργέτησε τους οικείους του και τιμώρησε τον στρατιώτη.
Μπορεί αυτή η τεράστια προσωπικότητα, ο μέγας Αρχιμήδης να πήρε το μαθηματικό του πρόβλημα να το λύσει σε έναν άλλο κόσμο...
Αισχύλος: Ο μεγάλος τραγικός ποιητής, έργα του οποίου έχουν διασωθεί ολόκληρα (μαζί με του Σοφοκλή και του Ευριπίδη), ανήκει στους μεγάλους τραγωδούς της αρχαιότητας. Γεννήθηκε στην Ελευσίνα το 525/524 π.χ. Η ζωή του μοναδική, ο θάνατός του ακόμα πιο αξιοπερίεργος. Ο Αισχύλος φημολογείται ότι πέθανε στη Γέλα το 456/455 π.Χ, όταν έπεσε στο κεφάλι του μία… χελώνα την οποία έριξε ένας αετός ο οποίος προφανώς θεώρησε το άτριχο κεφάλι του τραγωδού μας ως πέτρα! Αυτό βεβαίως, είναι μία εκδοχή του θανάτου του την οποία αναφέρει ο Κλαύδιος Αιλιανός στο βιβλίο του «Περί ζώων ιδιότητος». Άδοξο τέλος και για τον σπουδαίο μας ποιητή, ο οποίος ενταφιάστηκε με τιμές.
Ούτε ο θάνατος ο άσχημος των σπουδαίων ανθρώπων δεν αρκεί για να αμαυρώσει το έργο τους, την προσφορά τους στην ανθρωπότητα, τη συμβολή τους στην ανύψωση του πνευματικού και διανοητικού επιπέδου των ανθρώπων.
Κείμενο: Μαρία Σκαμπαρδώνη