Χριστούγεννα δεν είναι μόνο τα χρωματιστά φωτάκια, τα glam ρεβεγιόν και τα χιλιάδες δώρα. Είναι και το παραδοσιακό οικογενειακό τραπέζι και αυτή η γαλήνια εικόνα της Γέννησης του Χριστού στη Φάτνη, ένα μήνυμα ελπίδας που αγγίζει όλους τους ανθρώπους, πιστεύοντες και μη!
Τα έθιμα και τα ευτράπελα του οικογενειακού τραπεζιού.
Ανήμερα Χριστούγεννα μαζευόταν η οικογένεια, παππούδες, γιαγιάδες και η ανύπανδρη θεία στην τραπεζαρία του σπιτιού μας όπου στην άκρη της, δίπλα στο παράθυρο, βρισκόταν το στολισμένο δένδρο με την Φάτνη στη βάση του.
Το τελετουργικό του οικογενειακού τραπεζιού ξεκινούσε απαρέγκλιτα με το δοξαστικό απολυτίκιο-το hit της ημέρας- "Η Γέννησή σου Χριστὲ ο Θεὸς". Εμείς, ως παιδιά, με μια ελαφριά παραλλαγή του πρώτου στίχου σε "Η γέμισή σου, Χριστέ" εκνευρίζαμε την μαμά-που είχε φτιάξει την υπέροχη γέμιση της γαλοπούλας- αλλά και τη γιαγιά και τη θεία που το θρησκευτικό τους συναίσθημα χτύπαγε κόκκινο.
Οι άνδρες της οικογένειας ήταν πιο ψύχραιμοι στην αντίδρασή τους αλλά και στα της θρησκείας γενικότερα. Υπήρχε και ένας επιπλέον λόγος για αυτούς, πεινασμένοι καθώς ήταν θεωρούσαν ότι κάθε παρεμβολή στο τελετουργικό του χριστουγεννιάτικου γεύματος καθυστερούσε την κάθετη εφόρμηση στις στολισμένες πιατέλες με τα γιορτινά φαγητά :
Χριστόψωμο (το σπέσιαλ ψωμί της ημέρας με μπόλικο γλυκάνισο και πλούσιο στόλισμα), ραπανάκια για την όρεξη, ανθότυρο, μανούρι και ποικιλία αλλαντικών-όπου δεν έλειπε λόγω καταγωγής ο μυρωδάτος παστουρμάς και το σουτζούκι, κοτόσουπα αυγοκομμένη "για να στρώσει το στομάχι" αυτών που είχαν νηστεύσει, χοιρινό με σέλινο για αυτούς που δεν άντεχαν ούτε τη μυρωδιά της γαλοπούλας και φυσικά, στο επίκεντρο η πιατέλα με τη γεμιστή γαλοπούλα όπου ΟΛΟΙ, νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες, ομονοούσαν ότι «τέτοια γέμιση δεν υπάρχει»!
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε γευτεί την γέμιση της γαλοπούλας, ακόμη και αυτοί που προσεκτικά απομακρύνουν τα ψιλοκομμένα συκωτάκια από μέσα της, κι αυτοί που την θέλουν χωριστά, γέμιση χωρίς γαλοπούλα δηλαδή, κι αυτοί που ακολουθώντας τις γαστριμαργικές μόδες έχουν προσθέσει μέσα ό,τι εξωτικό φρούτο και ξηρό καρπό κυκλοφορεί. Όμως, θαρρώ, πως όλοι μας έχουμε σαν σημείο αναφοράς τη γέμιση από το οικογενειακό τραπέζι των παιδικών μας χρόνων, τη γέμιση της μαμάς μας δηλαδή που πιστεύουμε ότι ήταν η καλύτερη!
Χριστούγεννα όμως δεν είναι μόνο η γέμιση της γαλοπούλας!
Το στιγμιότυπο της Γέννησης του Χριστού ¨εν φάτνη των αλόγων" -όπως το έχουμε παραλάβει από την βυζαντινή αγιογραφία, τον Giotto και τους μεγάλους ζωγράφους της Αναγέννησης αλλά και από τις χάρτινες, ναΐφ φάτνες που στολίζαμε παλιά- ανακαλεί σε όλους, πιστούς και μη (αν αφεθούν να αφουγκραστούν μέσα τους) μια νύχτα γαλήνης και ηρεμίας, μια νύχτα αναγέννησης του εαυτού μας και επαναξιολόγησης των αξιών μας, ένα μήνυμα ελπίδας και συνέχειας όπως φέρνει η γέννηση του Παιδιού.
Του κάθε παιδιού σε κάθε μέρος της Γης!
Κείμενο: Μαριάννα Καραβασίλη