Απόσπασμα από το Ημερολόγιο της Μαρίκας Αντωνοπούλου η οποία κατέγραψε με εντυπωσιακή ενάργεια όλη τη σκοτεινή περίοδο της Κατοχής.

 Η πόλη ξημερώθηκε με τους τοίχους της γεμάτους από μεγάλα ΟΧΙ γραμμένα παντού με χέρι σταθερό και αποφασισμένο. Από πρωί η πλατεία του Άγνωστου Στρατιώτη εζώστηκε με φύλαξη γερή, και επιτρέψανε για λίγην ώρα να πάει όποιος ήθελε να αφίσει δυο λουλούδια στο μαρμαρένιο μνήμα. 'Ομως σαν είδανε πως ήταν πολλοί αυτοί πουθέλαν αυτό κι αρχίσανε τα λουλούδια, τα στεφάνια, οι δάφνες να σωριάζονται, βγάλαν καινούργια προσταγή : Κανείς να μην περάσει..Κορδόνι πηχτό οι αστυφύλακες κλείσανε την πλατεία και γύρω κι αντίκρυ στα πεζοδρόμια οι καραμπινιέροι σκορπούσαν τον κόσμο.

Το μεσημέρι, οργανωμένη από πριν και αποφασισμένη, πηχτή συνοδεία από παλληκάρια και κοπέλλες- Πανεπιστήμιο, Γυμνάσια όλες οι Οργανώσεις- ώρμησε καταπάνω κι έσπασε της φύλαξης τη ζώνη.

Οι καραμπινιέροι τα' χασαν και σκορπίσανε σαν τα πουλιά. Οι αστυφύλακες κόψανε το κορδόνι τους. Η συνοδεία τρέχοντας, έφτασε στην πλατεία, τη γέμισε κι όλα τα παιδιά μαζί σα νάταν ένα σώμα πέσαν στα γόνατα και ψάλλανε τον ύμνο όσο δυο παλληκάρια και δυο κοπέλλες σκεπάζανε το μνήμα με άσπρα τριαντάφυλλα και δάφνες. Ενός λεπτού σιγή.

Βγήκαν αντλίες, πολυβόλα, θωρακισμένα αυτοκίνητα και καραμπινιέροι με τα ναπολεόντεια τρικαρντά, για να διαλύσουμε τα νειάτα της Ελλάδας που προσκυνούσανε τη σημερινή μεγάλη μέρα του ΟΧΙ. Μα ώσπου να μαζευτούνε οι τρομερές δυνάμεις, τα Ελληνόπουλα σκορπίσανε με την ίδια γληγοράδα που είχαν μαζευτεί, και μόνο την καταφρόνια τους αντίκρυσαν οι εχθροί.

( Ημερολόγιο Κατοχής της Μαρίκας Αντωνοπούλου . Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ 2014)

Η Μαρίκα Αντωνοπούλου γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, έζησε μια μοναχική ζωή στην Αθήνα όπου και πέθανε στην δεκαετία του ’60. Προερχόταν από μια ευκατάστατη οικογένεια - ήταν ανεψιά του Ανδρέα Καμπά, ιδρυτή της γνωστής Οινοποιίας-. Ευρυμαθής, πολύγλωσση και με λογοτεχνικές ανησυχίες τις οποίες χρησιμοποίησε στο ελάχιστο στην καταγραφή του ημερολογίου της. . Ένα ημερολόγιο με σχεδόν καθημερινές εγγραφές από τις οποίες απουσιάζει εντελώς κάθε αναφορά στον εαυτό της ή στα πρόσωπα του οικογενειακού περιβάλλοντος, αντίθετα βρίθει πληροφοριών για την σκληρή καθημερινότητα των Ελλήνων, όπως και για την κλιμάκωση της αντίστασης στον κατακτητή και την πορεία προς την απελευθέρωση. Το κείμενό της εμπλουτίζεται από δημοσιεύσεις του τύπου της εποχής ακόμη και του παράνομου, μπροσούρες και φυλλάδια που κυκλοφορούσαν από χέρι σε χέρι. Η μαρτυρία της έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί καλύπτει όλη την περίοδο από την παραμονή της εισόδου των Γερμανών στην Αθήνα έως την ύψωση της ελληνικής σημαίας στον βράχο της Ακροπόλεως στις 18 Οκτωβρίου του 1944.

Το ημερολόγιό της σώθηκε χάρη στον διπλωμάτη και ποιητή Αλέξανδρο Μάτσα που ήταν ανεψιός της, όμως παρέμενε αδημοσίευτο. Η  κόρη του Ρωξάνη Μάτσα εκτιμώντας την δύναμη αυτής της μαρτυρίας μερίμνησε για την έκδοσή του.  

  Κείμενο: Μαριάννα Καραβασίλη