Τι κοινό έχει ο Μαγκρίτ με τις χωρικές των Άνδεων;

Τί κοινό έχει ο Μαγκρίτ με τις χωρικές των Ανδεων

Τι κοινό έχει ο Μαγκρίτ με τις χωρικές των Άνδεων; Εκ πρώτης όψεως τίποτα, θα μπορούσε να είναι απλώς ένα σουρρεαλιστικό ανέκδοτο.

Κι όμως έχουν κάτι κοινό.

Την αδυναμία στα αγγλικά καπέλα bowler.

Στους πίνακές του ο Βέλγος καλλιτέχνης απεικονίζει διάφορους άντρες που φοράνε τα γνωστά στρογγυλά σκληρά καπέλα, τα οποία παραπέμπουν σε μια φιγούρα Βρετανού μικροαστού ή ίσως ντετέκτιβ των αρχών του εικοστού αιώνα. Στα έργα που φιλοτέχνησε ο Μαγκρίτ μεταξύ 1926-1956 το χαρακτηριστικό καπέλο εμφανίζεται πάνω από 50 φορές και γίνεται σήμα κατατεθέν του ζωγράφου. Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι στα ίχνη του δημιούργησε και ο Γιάννης Γαϊτης τα ανθρωπάκια του με τα δικά τους κοστούμια και καπέλα.

Το bowler hat υπήρξε ένα από τα μόνιμα αξεσουάρ του Σαρλώ σε όλες του τις ταινίες, συμπλήρωμα της εμφάνισής του μαζί με το φαρδύ παντελόνι, το μουστάκι, τα μεγάλα παπούτσια και το μπαστούνι του.

Το καπέλο αυτό σχεδιάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα (συγκεκριμένα στο Λονδίνο το 1849) για την μεσαία τάξη της Βρετανίας και ήταν πρακτικό και απρόσωπο. Δημιουργήθηκε για ν’αντικαταστήσει το ψηλό καπέλο που επικρατούσε μέχρι τότε και προσέδιδε επισημότητα σε όποιον το φορούσε.  

Για τον Μαγκρίτ το bowler hat έγινε μια ευκαιρία να παρουσιαστεί και ο ίδιος ως ανώνυμος τύπος προς το κοινό του. Άρχισε να φοράει τέτοια καπέλα και να φωτογραφίζεται μ’αυτά οπότε οι πίνακές του έγιναν ένα είδος αυτοπροσωπογραφίας, σύμφωνα με τον Ιόλα.

Αλλά ο Μαγκρίτ και ο Τσάρλι Τσάπλιν δεν ήταν οι μόνοι που το αγάπησαν. Το υιοθέτησαν επίσης ο Χοντρός και ο Λιγνός αλλά και ο Ουίνστον Τσώρτσιλ.

Κανείς, όμως, δεν το αγάπησε με τόσο πάθος όσο οι «τσολίτας» των Άνδεων, οι ιθαγενείς γυναίκες του Περού και της Βολιβίας. Πάνω στα κεφάλια τους ισορροπεί με χάρη ένα μικρού μεγέθους bowler hat που μοιάζει παράταιρο, παράξενο και ιδιόρρυθμο, έτσι όπως συνδυάζεται με τα άλλα κομμάτια της παραδοσιακής τους φορεσιάς. Κάτω από την pollera τους την φαρδιά τους φούστα μπορεί να κρύβονται μέχρι και δέκα υπο-φούστες. Η φούστα και οι υπο-φούστες είναι κατάλοιπα της Ισπανικής αποικιοκρατίας.  Τα χρυσά δόντια είναι τα κοσμήματά τους ενώ ένα σάλι σκεπάζει τους ώμους τους.

Πώς βρέθηκαν, όμως, τα bowler hats πάνω στα κεφάλια τους;

 

Υπάρχουν δύο εκδοχές. Σύμφωνα με την πρώτη, μια ιταλική φίρμα εξήγαγε γύρω στο 1920 μια μεγάλη ποσότητα τέτοιων καπέλων στην Βολιβία αλλά η μόδα τους δεν είχε απήχηση στους άνδρες της περιοχής. Οι φτωχές γυναίκες των Άνδεων τα αγάπησαν και τα υιοθέτησαν ως τελευταία λέξη της ιταλικής μόδας. Σύμφωνα με την δεύτερη εκδοχή, δυο αδελφοί από το Μάντσεστερ, πιλοποιοί,  έφτιαχναν στην πόλη τους τέτοια καπέλα με σκοπό να τα πουλήσουν στους Βρετανούς εργάτες που κατασκεύαζαν τους σιδηροδρόμους στη Βολιβία.  Όταν τα καπέλα έφτασαν στην χώρα αυτή, οι εργάτες ανακάλυψαν ότι ήταν πολύ μικρά για τα κεφάλια τους. Αντί να πετάξουν την παραγωγή τους στα σκουπίδια, οι δύο αδελφοί πούλησαν μια ψεύτικη ιστορία στις Ινδιάνες της Βολιβίας, πείθοντάς τις ότι όλες οι γυναίκες της Ευρώπης φορούσαν τέτοια καπέλα. Ένας μύθος άρχισε να κυκλοφορεί, σύμφωνα με τον οποίον όποια αποκτούσε bowler hat δεν θα είχε προβλήματα γονιμότητος.

Έτσι, μέχρι σήμερα τα bowler hats που έχουν φύγει εδώ και δεκαετίες από τη μόδα στην Ευρώπη, ζουν και βασιλεύουν στις κορυφές των Άνδεων. Οι παντρεμένες τα φοράνε στο κέντρο του κεφαλιού τους ενώ οι χήρες και οι ελεύθερες στο πλάϊ. Και όλες μα όλες οι χωρικές της Βολιβίας τα θεωρούν αναπόσπαστο μέρος της παράδοσής της και τα φορούν με περισσή υπερηφάνεια. Τα αγγλικά καπέλα από το Μάντσεστερ…

 

Πηγές:  https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-magritte-fascinated-bowler-hats?utm_medium=social&utm_source=facebook&utm_campaign=editorial&fbclid=IwAR1AMzTCQxMjgKC7eHbzQ1phZYZKf4qHlJKcbz7Fj3p6dNtYCfuuhDmbCm4

https://www.nextstopwhoknows.com/bolivian-cholitas-and-the-secret-of-the-bowler-hats/

 

Κείμενο: Λητώ Σεϊζάνη

 


Εκτύπωση   Email