Το διασημότερο έργο του Κλιμτ που κατηγορήθηκε από τη μετά – βικτωριανή εποχή του 1900 ως «πορνογραφικό», ακόμα και αν παρουσίαζε τους δύο εραστές ντυμένους με μανδύες! Όμως, ποτέ άλλοτε ο παθιασμένος εναγκαλισμός ενός ζευγαριού δεν αποδόθηκε τόσο τρυφερά, τόσο δυναμικά, τόσο όμορφα.
Ο πίνακας «το Φιλί» του Γκούσταβ Κλιμτ ανήκει στους πιο αγαπημένους μου.
Είναι το διασημότερο έργο του Κλιμτ και δε σταμάτησε να εμπνέει διαχρονικά, αποτελώντας και τη σημαντικότερη μεταβατική καλλιτεχνική εποχή του Κλιμτ, αλλά και μία καινοτομία στην ιστορία της τέχνης. Μία ανώτερη βιολογική έκφραση της αγάπης, το φιλί, ενέπνευσε και αποδόθηκε με θρυλικό τρόπο σε έναν πίνακα τον οποίο διαχρονικά τιμούν και ξεχωρίζουν οι γνήσιοι λάτρεις της τέχνης.
Είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς πίνακες ζωγραφικής με την επιρροή του στη σύγχρονη κουλτούρα να παραμένει έντονη. Σήμερα, θεωρείται ένας από τους διασημότερους πίνακες όλων των εποχών, ο οποίος έχει αναπαραχθεί πολλές φορές και θεωρείται αρχετυπικό δείγμα του κινήματος Αρ Νουβό.
Το Φιλί είναι ελαιογραφία σε καμβά, με μέγεθος 180 Χ 180 εκατοστά, ενώ στο έργο έχουν χρησιμοποιηθεί και φύλλα χρυσού. Αποτελεί τη σημαντικότερη στιγμή του καλλιτεχνικής πορείας του Κλιμτ, δημιουργημένος στο έτος 1907 -1908.
Το κυρίως θέμα του πίνακα
Στο κέντρο του πίνακα οι δύο μορφές που ξεπροβάλλουν και από τις οποίες παρατηρούμε περισσότερο το κεφάλι και λιγότερα υπόλοιπα μέρη του σώματος. Ο άνδρας έχει γείρει ρομαντικά στη γυναίκα και ετοιμάζεται να τη φιλήσει, ενώ η γυναίκα με κλειστά τα μάτια σε ένδειξη έντονης ερωτικής κατάστασης μοιάζει εντελώς αφημένη και με το χέρι της να περνάει το κεφάλι του.
Έργο σήμα κατατεθέν της «Χρυσής περιόδου», μία δημιουργία την οποία ο Κλιμτ εμπνεύστηκε μετά από δύο ταξίδια που πραγματοποίησε το έτος 1903 στη Ραβέννα, παρατηρώντας τα ψηφιδωτά του Σαν Βιτάλε και την έντονη επιρροή τους από τη Βυζαντινή περίοδο.
Στην ουσία και την καλλιτεχνική του εξήγηση, το «Φιλί» είναι η απάντηση του ίδιου του καλλιτέχνη απέναντι στα Βυζαντινά ψηφιδωτά τα οποία τον ενέπνευσαν τόσο πολύ.
Το «Φιλί» δέχτηκε στην αρχή της δημιουργίας του πολλές επικρίσεις, απόρροια του πουριτανισμού της εποχής. Ωστόσο, κατάφερε να πουληθεί πριν ο Κλιμτ τον ολοκληρώσει με το μουσείο Belvedere στη Βιέννη της Αυστρίας να είναι ο αγοραστής. Είναι το κύριο δείγμα της Χρυσής περιόδου και το κύριο δείγμα των έργων που επηρεάστηκαν από τη θρησκευτική τέχνη του Μεσαίωνα και των έργων που δημιουργήθηκαν από τους καλλιτέχνες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Ο Κλιμτ υπήρξε ένας πολύ έξυπνος καλλιτέχνης και το «Φιλί» αναδεικνύει το καλλιτεχνικό του ταλέντο, αλλά και τη δική του σπουδαία ρομαντική φύση. Θα μπορούσαμε να πούμε πως ο Κλιμτ αναδεικνύει τον έρωτα στην τέχνη του με τον τρόπο που τον ακούμπησε ο Σίγκμουντ Φρόυντ στην Ψυχανάλυση (ακόμα και αν ο Φρόυντ ανακάλυψε τον έρωτα προς το τέλος της ζωής του).
Η ευφυΐα του Κλιμτ αναδεικνύεται από το γεγονός ότι αποδίδει μία προσωπική στιγμή αισθητικής απόλαυσης με τέτοιο τρόπο που δεν αναδεικνύει έντονες ερωτικές σκηνές, αφήνοντας και στο μυαλό εκείνου που κοιτάζει τον πίνακα τη δυνατότητα να δημιουργήσει και ένα δικό του ερωτικό σενάριο.
Για την ταυτότητα των αληθινών προσώπων που ενέπνευσαν τους δύο πρωταγωνιστές του πίνακα οι απόψεις διίστανται. Πολλοί ισχυρίζονται ότι ο άνδρας είναι ο ίδιος ο Gustav Klimt, ενώ για τη γυναίκα φημολογείται πως είναι η ερωμένη του καλλιτέχνη, Emilie Flöge.
Η αλήθεια είναι μία και δεν αλλάζει. Το «Φιλί» αποτελεί μία διαχρονική γέφυρα στην Ιστορία της Τέχνης όπου κάθε ρεύμα, κάθε κίνημα και κάθε καλλιτέχνης εκφράζει θαυμασμό και έκσταση. Όποιο κίνημα και αν υπηρετεί. Γιατί το «Φιλί» δεν είναι ένα δείγμα τέχνης. Είναι τέχνη, απλά.
Κείμενο: Μαρία Σκαμπαρδώνη
Σημείωση : Για την σύνθεση εξωφύλλου χρησιμοποιήθηκε η φωτογραφία από https://openartimages.com/search/gustav-klimt