Η Αννί Ερνώ (Annie Ernaux) τιμήθηκε πρόσφατα με το Νόμπελ λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου της.

Το πιο γνωστό βιβλίο της, "Τα χρόνια" (Les Années), είναι μια "απρόσωπη αυτοβιογραφία", σύμφωνα με την ίδια. Πρόκειται για αναμνήσεις της ζωής της οργανωμένες γύρω από φωτογραφίες διαφόρων δεκαετιών. Ξεκινώντας από την πρώτη της μωρουδιακή φωτογραφία, τραβηγμένη στο συνοικιακό φωτογραφείο γύρω στα 1941, αφηγείται την πολιτική και κοινωνική κατάσταση της Γαλλίας αλλά και όλου του πλανήτη, παραθέτοντας γεγονότα και σχολιάζοντάς τα. Στον εαυτό της αναφέρεται σε τρίτο πρόσωπο λέγοντας "το μωρό της φωτογραφίας", "το κοριτσάκι της φωτογραφίας", "η κοπέλα της φωτογραφίας" και ούτω καθ'εξής. Παιδί εργατικής οικογένειας της επαρχίας, με έφεση στα γράμματα, καταφέρνει να σπουδάσει και να κάνει καριέρα. Το ότι η εποχή της απαιτούσε επίσης να παντρευτεί και να κάνει παιδιά, φαίνεται ότι ήταν κάτι που την καταπίεζε. Τα κοινωνικά κινήματα της Γαλλίας, ο φεμινισμός, το σοσιαλιστικό κόμμα, παίζουν κεντρικό ρόλο στη ζωή της. Καταγράφει επαναστάσεις, πολέμους, δικτατορίες, απεργίες, φοιτητικές εξεγέρσεις, τρομοκρατικά χτυπήματα, την παγκοσμιοποίηση, ό,τι θεωρεί σημαντικό και άξιο να μείνει στην ιστορία. Ουσιαστικά γράφει την ιστορία της χώρας της και του κόσμου σε σύντομα κεφάλαια συνδεδεμένα με "Τα χρόνια" της ζωής της. Παράλληλα παρατηρεί τις αλλαγές της κοινωνίας δια μέσου των δεκαετιών. Η μεταπολεμική Γαλλία, ο πόλεμος της Αλγερίας, ο πόλεμος του Βιετνάμ, ο Μάης του '68, ονόματα πολιτικών γνωστά και άγνωστα στον μη Γάλλο αναγνώστη αλλά και στις νεότερες γενιές γενικά, ονόματα ηθοποιών, τραγουδιστών, σκηνοθετών, μια παρέλαση από προσωπικότητες σημαντικές ή όχι τόσο σημαντικές τώρα που τις φωτίζει πια ο προβολέας του σήμερα, όλα έχουν καταγραφεί σ'αυτό το βιβλίο που δεν γίνεται ποτέ κουραστικό. "Η γυναίκα της φωτογραφίας" ξέρει πόση έκταση ν'αφιερώσει σε κάθε δεκαετία, ξέρει πώς να μιλήσει για τις φιλοδοξίες και τις απογοητεύσεις της, απηχώντας ίσως όλες τις γυναίκες της γενιάς της που δεν έγραψαν βιβλία και δεν πήραν βραβείο Νόμπελ.

Στον πρόλογο ατάκτως ερριμμένες διάφορες αναμνήσεις αποσπασματικές, διάφοροι στίχοι τραγουδιών, σκηνές από κινηματογραφικά έργα, π.χ. "το πρόσωπο της Σιμόν Σινιορέ στην αφίσα της Τερέζας Ρακέν", "τα σλόγκαν, τα γκράφιτι στους τοίχους και στις τουαλέτες, τα βρώμικα ποιηματάκια και τα ανέκδοτα, οι τίτλοι", "αναμνηστικό, επίγονος, νόημα, θεωρητικό, όροι σημειωμένοι σε ένα τετράδιο μαζί με τους ορισμούς τους για να μην χρειάζεται να συμβουλεύεται κάθε φορά το λεξικό"...

Η συγγραφέας ξέρει επίσης πόσα ν'αποκαλύψει για την προσωπική της ζωή. Μερικές φορές σε εκπλήσσει με την τόλμη της, θα προτιμούσες να μην ξέρεις κάποιες λεπτομέρειες, άλλες φορές θα ήθελες να επεκταθεί λίγο περισσότερο, ίσως παραείναι μυστικοπαθής.

Με ενδιαφέρον παρατηρεί η Αννί Ερνώ τις αλλαγές που φέρνει στην κοινωνία η τηλεόραση, οι διαφημίσεις, η υπερκατανάλωση και αργότερα το κινητό τηλέφωνο και το διαδίκτυο, με ενδιαφέρον προσπαθεί να αποκρυπτογραφήσει και το αίνιγμα που ονομάζεται χρόνος της ζωής μας.

"Εκείνο που αποτύπωσε αυτός ο κόσμος πάνω στην ίδια και τους συγχρόνους της, θα της χρησιμεύσει για να ανακατασκευάσει έναν κοινό χρόνο -τον χρόνο που κύλησε από τόσο παλιά μέχρι σήμερα -ώστε, ξαναβρίσκοντας την ανάμνηση της συλλογικής μνήμης, να αποδώσει την διάσταση της Ιστορίας που έχουν βιώσει".

Σημ.Το βιβλίο το διάβασα στο γαλλικό πρωτότυπο. 

Κείμενο: Λητώ Σεϊζάνη

www.litoseizani.com