Ο κούκος αποτελεί μία ιδιαίτερη περίπτωση στον κόσμο των πτηνών. Αυτό το πτηνό από το είδος των Κοκκυγιδών, ξεχωρίζει για την πονηριά του. Ο κούκος αν και είναι ένα σχετικά μικρού μεγέθους πτηνό, μοιάζει στο πέταγμα με γεράκι και έχει τελικά μία τεράστια πονηριά που βοηθάει την εξέλιξη του είδους, αλλά και τη δική του απελευθέρωση από τα βάσανα και τα άγχη της γονεϊκής φροντίδας.

Η φύση εντυπωσιάζει με τις εναλλακτικές μορφές οικογένειας, την καλλιέργεια σχέσεων ανάμεσα σε διάφορα είδη με κίνητρο την αρχηγεία, την υπεροχή, ακόμα και την υπερίσχυση στο ενδιαφέρον για το ερωτικό τους πόθο.

 Ο κούκος είναι μπαγαμπόντης, γεννάει τυπικά και αναθέτει την ανατροφή και τη φροντίδα των αυγών του σε άλλους!

Ο θηλυκός κούκος μπορεί, χωρίς υπερβολή, να χαρακτηριστεί βασίλισσα της παραπλάνησης, δασκάλα της εξαπάτησης. Τρυπώνει με τόση διακριτικότητα στις φωλιές άλλων πουλιών και αφήνει τα αυγά της, τα οποία έχουν και εντυπωσιακή ομοιότητα με τα παιδιά τους. Έχει δε την ικανότητα να μπορεί να γεννά αυγά με πολλές χρωματικές παραλλαγές, ώστε οι υποψήφιες μητέρες που θα τα αναθρέψουν να μην τα διαχωρίσουν από τα δικά τους παιδιά.

Αυτή η ιδιαίτερη ηθική στάση που διατηρεί ο κούκος απέναντι στην οικογενειακή γαλήνη και το μητρικό ιδεώδες, το καθιστά ένα πτηνό μοναδικό και ιδιαίτερο. Γιατί ο κούκος θέλει να συμμετέχει στην αλυσίδα της ζωής, αλλά όχι και να κουραστεί κιόλας με το βάρος της ανατροφής.

Ο ίδιος είναι ένα πτηνό που όσο λίγα κυριαρχούν στις καθημερινές μας εκφράσεις και τη λαϊκή μας παράδοση. Έχει ταυτιστεί με τον ερχομό της άνοιξης, ενώ η ορθή ονομασία του ίδιου μας έρχεται από την αρχαιότητα όπου αναφέρεται ως κόκκυξ. Ο μεγάλος μας κωμικός ποιητής Αριστοφάνης, σε μία έξυπνη χρήση του λόγου μας αναφέρει: «χώπόθ’ ο κόκκυξ είποι κόκκυ», ένα ηχητικό λογοπάίγνιο από τον ήχο που βγάζει ο κούκος.

Η φύση αντιλαμβάνεται τη γονεϊκότητα με πολλούς τρόπους, θα συναντήσουμε πολλές οικογένειες με μη βιολογικά παιδιά, αγέλες θηλυκών λιονταριών να φροντίζουν λιονταράκια, ιππόκαμπους με ιδιαίτερη ωοτοκία, αρσενικούς πιγκουίνους να φροντίζουν πιγκουινάκια. Η φύση έχει πολλούς τρόπους εξέλιξης κάθε είδους, επιδιώκει την καλλιέργεια του ανταγωνισμού, τη σύσφιξη των σχέσεων και την σίγουρη επιβίωσή του.

Ο κούκος έχει την πιο ιδιαίτερη ηθική συμπεριφορά απέναντι στην αντίληψη της οικογένειας. Αφού οι εκφράσεις μας τον περιέχουν τόσο συχνά (από το ένας κούκος δε φέρνει την άνοιξη μέχρι θα στοιχίσει ο κούκος αηδόνι που χρησιμοποιούμε καθημερινά), αξίζει να γνωρίζουμε και την ιδιαίτερη αυτή συμπεριφορά, μοναδική στον κόσμο των πτηνών και της φυσικής ποικιλομορφίας.

Κείμενο: Μαρία Σκαμπαρδώνη

Σ.Σ Οι φωτογραφίες είναι από το Wikipedia Commons , του εξωφύλλου και του άρθρου.