Ένα από τα αγαπημένα θέματα του Αμερικανού ζωγράφου Έντουαρντ Χόπερ από τις πρώιμες χαλκογραφίες του και σε όλη τη διάρκεια της ζωγραφικής του διαδρομής είναι οι γυναίκες. Μοναχικές, σχεδόν ανέκφραστες, συνήθως μέσα σε ένα δωμάτιο δημιουργούν εν τούτοις δυνατά συναισθήματα στον θεατή...

Ο Edward Hopper (1882-1967) θεωρείται ως ο καλλιτέχνης που απεικόνισε την Αμερική. Ζωγράφισε αχανείς εκτάσεις της Αμερικανικής υπαίθρου όπου τα μόνα σημάδια πολιτισμού είναι οι δρόμοι και οι σιδηροδρομικές γραμμές που τις διασχίζουν, τα τηλεγραφόξυλα, ένα βενζινάδικο, ένας σιδηροδρομικός σταθμός ή μια μοναχική αγροικία στο πουθενά. Ζωγράφισε τα κτίρια των αμερικανικών μεγαλουπόλεων και την απoξενωση των κατοίκων τους σε δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους.  Όλα με τον δικό του ιδιότυπο και εντυπωσιακό ρεαλισμό.

1. Eleven a.m-1926, oil on canvas

  Ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο που συναντάμε στον Hopper αποτελείται από μία γυναικεία φιγούρα, γυμνή ή ντυμένη, μόνη σε ένα εσωτερικό χώρο, μπροστά σε ένα παράθυρο. Μερικές φορές η κουρτίνα του παραθύρου κυματίζει από τις ριπές του αέρα που εισβάλλει στο δωμάτιο από τον εξωτερικό χώρο. Σε άλλες η εικόνα είναι τελείως στατική. Σε ορισμένους πίνακες δεν βλέπουμε το πρόσωπο της γυναίκας είτε γιατί το κρύβουν τα μαλλιά της είτε γιατί μας έχει γυρισμένη την πλάτη. Ακόμη και όταν το παράθυρο μας επιτρέπει να δούμε μέρος του εξωτερικού τοπίου, δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς κοιτάζει η γυναίκα.

2. The Open Window, c. 1918–1919. Χαλκογραφία

3. Evening wind-1925. Χαλκογραφία 

Οι πίνακες αυτοί έχουν μια ανησυχητική ηρεμία, νοιώθεις σχεδόν την σιωπή που επικρατεί στο δωμάτιο, δημιουργούν ένα γοητευτικό μυστήριο και μια φευγαλέα αίσθηση αγωνίας.

4. Morning in the city-1944, oil on canvas

Τι σκέφτονται οι απόμακρες αυτές γυναίκες κοιτάζοντας ένα, άγνωστο στον θεατή, σημείο έξω από το παράθυρο; Είναι απορροφημένες στην εικόνα του έξω κόσμου, ή στον εαυτό τους; Συλλογίζονται το παρόν τους; Αναπολούν το παρελθόν τους; Ονειρεύονται το μέλλον τους; Απλώς αφήνονται σε μια στιγμή εσωτερικής ηρεμίας κοιτάζοντας αφηρημένα  το τοπίο; Οι εκφράσεις του προσώπου τους, όταν το βλέπουμε, δεν αποκαλύπτουν πολλά. Άλλωστε βρίσκονται σε μια στιγμή απόλυτης ιδιωτικότητας σε βαθμό που ο θεατής του πίνακα αισθάνεται ότι, άθελά του, παρακολουθεί μια  προσωπική  στιγμή ως μη όφειλε.

5. Morning Sun-1952, oil on canvas

6. City Sunlight-1954, oil on canvas

Το συναίσθημα που δημιουργούν αυτοί οι πίνακες είναι αυτό της αθέλητης (ίσως) αποξένωσης από τον κόσμο έξω από το παράθυρο, ή μια στιγμή ηθελημένα μοναχικού στοχασμού;

Προτιμώ την δεύτερη εκδοχή, αυτή της μοναχικής περισυλλογής, περισυλλογής που γίνεται πιο πολύτιμη όταν συγκριθεί με την συνεχή ανάγκη των ανθρώπων σήμερα να εκθέτουν συνεχώς τις προσωπικές τους στιγμές και σκέψεις σε πλήθος γνωστών και αγνώστων, επιδιώκοντας  την επιβεβαίωση με likes και καρδούλες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

  Κείμενο: Μερόπη Σανοπούλου

Σ.Σ Οι φωτογραφίες προέρχονται από το βιβλίο “Edward Hopper”, του Ivo Kranzfelder, εκδόσεις Taschen