Πριν την Φρίντα Κάλο υπήρξε ο Γκωγκέν. Γιατί τους παραλληλίζω; Έχουν κι οι δυό κάτι το ναϊφ στα θέματά τους, στην εξωτική βλάστηση που περιβάλλει τα πρόσωπα στους πίνακές τους, έντονα χρώματα που δημιουργούν και έντονα αισθήματα στον θεατή.
Όμως ενώ η Φρίντα Κάλο καταφέρνει μέσα απ’τα έργα της να μας ταρακουνήσει απεικονίζοντας με ειλικρίνεια τις πιο προσωπικές και απασιόδοξες σκέψεις της, ο Γκωγκέν μας παίρνει μαζί του σ’ένα παραδεισένιο ταξίδι όπου μπορούμε να ξεκουραστούμε και ν’απολαύσουμε ό,τι πιο αγνό και αγγελικό υπάρχει στον κόσμο. Τίποτα πονηρό ή νοσηρό ή ξεδιάντροπο δεν έχουν οι υπέροχες γυναίκες της Ταϊτής που μας παρουσιάζει στα έργα του ντυμένες ή γυμνές. Αναζητώντας μια κοινωνία πιο απλή από εκείνη της Γαλλίας, ο Γκωγκέν αποφάσισε να εγκατασταθεί στην Ταϊτή. Εκεί που κατά τον ίδιο, οι άνθρωποι «ζούνε με το τραγούδι και την αγάπη». Ένα μεγάλο έργο που φιλοτέχνησε στον Ειρηνικό έχει τίτλο «Από πού ερχόμαστε; Ποιοί είμαστε; Πού πηγαίνουμε;» και προσπαθεί να αποδώσει κάποιες πνευματικές διαστάσεις, για τις οποίες μπορείτε να διαβάσετε εδώ
Το μοτίβο επαναλαμβάνεται στην «Επίκληση» με την ολόγυμνη γυναίκα που τεντώνει τα χέρια της προς τον ουρανό σαν να ζητά απαντήσεις στα τρία ερωτήματα ενώ γύρω της υπάρχουν και άλλα πρόσωπα που μοιάζουν να μην ενδιαφέρονται για τις δικές της απορίες ή την υπαρξιακή της αγωνία.
Ο Γκωγκέν ζωγράφισε αναρίθμητους πίνακες, συμπεριλαμβανομένων και αρκετών αυτοπροσωπογραφιών, αλλά τείνουμε να τον ταυτίζουμε περισσότερο με τα έργα που απεικονίζουν τις μελαψές ιθαγενείς της Πολυνησίας. Τις απεικόνισε στην καθημερινότητά τους, απελευθερωμένες από ρούχα αλλά και από άλλα «δεινά» του δυτικού πολιτισμού, μακάριες μέσα στην ευδαιμονία της απλότητάς τους. Σήμερα μπορούμε να πούμε πως ίσως τις ωραιοποίησε, εξιδανικεύοντας κάθε τι γύρω απ’αυτές. Πάντως, όπως και να έχει το πράγμα, οι φιγούρες στους πίνακες του Γκωγκέν είναι υπέροχες.
Κείμενο: Λητώ Σεϊζάνη
Πρώτη δημοσίευση: peopleandideas 2010